Terugkijkend op de afgelopen jaren, valt op dat we steeds meer te maken krijgen met drogere zomers. En dat we regelmatig geconfronteerd worden met hittegolven. Eén van de gevolgen van deze droogte is dat er een steeds verder oplopend neerslagtekort ontstaat. We spreken van een neerslagtekort wanneer de potentiele verdamping van het gewas groter is dan de neerslag die er valt. Naarmate het neerslagtekort steeds verder oploopt krijgt het gewas ook steeds meer te lijden onder droogtestress. Dit heeft een negatieve invloed op zowel de opbrengst als de kwaliteit van het fruit. Terugkijkend op de afgelopen jaren lijkt dit steeds meer een vaste trend te worden waarop we moeten inspelen.
Afhankelijk van de specifieke ligging van de percelen, speelt verzilting van de bodem een steeds grotere rol. Mede door de droogte tijdens het groeiseizoen, wordt het steeds moelijker om het grondwater zoet te houden. In deze situaties kan de aanvoer van zoet water een belangrijke bijdrage leveren aan het tegengaan van de negatieve effecten van zowel het oplopend neerslagtekort als de verdere verzilting van de bodem.
Op bedrijfsniveau zijn er grote verschillen als het gaat om de mogelijkheden voor de aanvoer van zoet water.
Sloot
Aanvoer via de sloot is voor de teler veelal de meest eenvoudige manier. Binnen Zeeland is dit water dan veelal afkomstig vanuit het Volkerak Zoommeer, nadeel is dat dit maar in een beperkt gebied kan worden toegepast.
Landbouwleiding
De landbouwleiding van Evides vormt voor de fruitteelt binnen Zeeland een belangrijke aanvoerroute van zoet water. Alleen telers binnen voornamelijk de Zak van Zuid-Bevelend, Kapelle en Reimerswaal kunnen hiervan profiteren mits er een aansluiting is. Tijdens droge perioden in het groeiseizoen is de capaciteit van de leiding vaak de beperkende factor.
Kreekruggen
Aanvullend op aanvoer van water in het seizoen zijn er op bedrijfsniveau soms mogelijkheden voor het benutten van grondwater. Grondwater onder kreekruggen vormt hierbij de voornaamste bron van zoet water. De waterkwaliteit vormt hierbij wel een belangrijk aandachtspunt.
Oppervlaktewater
In andere gebieden zoals bijvoorbeeld de Hoeksche Waard en in Midden-Nederland is de beschikbaarheid van zoet water over het algemeen beter. In deze gebieden kan veelal oppervlaktewater worden gebruikt voor de beregening en/of fertigatie. Bij een drastisch watertekort kan het waterschap een verbod afkondigen voor het beregenen van gewassen met oppervlaktewater. Naarmate we steeds vaker te maken lijken te krijgen met lange droge periodes in het groeiseizoen, wordt het ook in deze gebieden steeds belangrijker aandacht te besteden aan de beschikbaarheid van zoet water op de bedrijven.
Concreet zijn er verschillende manieren om te werken aan verbetering van de zoetwatervoorziening. Deze manieren verschillen per bedrijf en soms zelf per perceel. Tussen de gebieden zijn er grote verschillen in de kwaliteit en daarmee de mogelijkheden voor gebruik van oppervlaktewater voor beregening en/of fertigatie.
Dezelfde soort verschillen zien we terug wanneer het gaat om de mogelijkheden voor het inzetten van bronwater om de gewassen te voorzien van zoet water.
Eén van de uitdagingen waar we op dit moment mee te maken hebben, is het bufferen van zoet water wat in de wintermaanden door onze sloten en rivieren uiteindelijk de zee in stroomt. Dit water hebben we in het groeiseizoen hard nodig. Op dit moment is het de uitdaging om het zoete water wat we in de wintermaanden kwijt raken op de vangen en te benutten in de zomermaanden.
De meest voor de hand liggende manier is om dit in bassins op te vangen. Wanneer de waterkwaliteit in de sloot tijdens de wintermaanden goed genoeg is, kunnen bassins worden volgepompt. Wanneer we vervolgens te maken krijgen met een droge zomer en er daarvoor eventueel ook tegen nachtvorst moeten beregenen, is dit al snel onvoldoende.
Aanvullend hierop moeten we zoeken naar andere mogelijkheden om water op te slaan, bijvoorbeeld in de bodem. Met name kreekruggen lijken hiervoor geschikt. Per situatie moet worden bekeken wat welke mogelijkheden er op dit gebied zijn en hoe hier op ingespeeld kan worden. Op dit gebied zijn al diverse onderzoeken uitgevoerd maar valt er nog steeds veel te ontwikkelen.
Wilt u meer informatie over fertigatie? Kijk op onze pagina Fertigeren en Fruitteelt, u kunt hier ook een gratis adviesgesprek aanvragen.
Bovenstaande adviezen zijn gebaseerd op de actuele praktijksituatie en de op dit moment ter beschikking staande kennis. Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit bericht mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
