Het element ijzer (Fe) speelt een belangrijke rol in de fruitteelt, vooral in de perenteelt. IJzer is belangrijk bij de vorming van bladgroenkorrels en de grondkleur van de vruchten. Voor groene peren bij de oogst en na bewaring is ijzer een belangrijk element.
Vooral op kalkrijke gronden met een hoge pH treedt ijzergebrek op. Dit speelt vaak bij zeeklei-gronden. De eerste symptomen van ijzergebrek zijn lichtgele verkleuringen in het blad. Daarna ontstaan gekleurde vlekken tussen de nerven. Bij zwaar gebrek ontstaan necrotische vlekken in het blad. De peren zelf zijn bij ernstig gebrek al bij de oogst getint tot geel, met soms een rood-roze blos. Wortelsnoei en inzagen kunnen ijzergebrek bij peer te bevorderen. Ook een slechte structuur en wateroverlast verhogen de kans op ijzergebrek.
De ijzerbemesting via de bodem kunt u het beste al voor de bloei uitvoeren. Er zijn verschillende meststoffen op de markt. In dit bericht geven wij u een overzicht, zodat u een goede keuze kunt maken. Verder is het altijd goed om de strategie op dit gebied af te stemmen met uw adviseur.
Welke producten kan ik gebruiken voor de ijzerbemesting?
IJzerbemesting via de bodem, komt alleen beschikbaar voor de boom als het ijzer in chelaatvorm is. Zonder chelaat zou het ijzer direct worden vastgelegd, waardoor er geen opname door de boom mogelijk is. Niet alle ijzerchelaten zijn geschikt om in de vollegrond toe te passen.
Uit onderzoek is gebleken, dat u in de fruitteelt het beste kunt kiezen voor een HBED-chelaat of een EDDHA-chelaat, of een combinatie van deze twee. Deze formuleringen zijn uitstekend geschikt voor inzet in de vollegrond, ook wanneer deze een hoge pH (>7) heeft. Voor meer informatie zie tabel 1.
HBED-chelaat
Het voordeel van een HBED-chelaat is dat dit product een lange duurwerking heeft. Omdat de werking traag op gang komt, is het van belang een HBED-chelaat vroeg in het seizoen toe te passen. HBED-chelaat leveren wij als poeder in Bolikel XP of als een vloeibare formulering in Hortispoor IJzer.
EDDHA-chelaat
Hortispoor IJzer EDDHA (poeder) bevat ijzer geformuleerd als EDDHA-chelaat. Een EDDHA-chelaat kent een snelle aanvangswerking, maar een wat beperkte duurwerking. Het voordeel hiervan is dat dit product later in het seizoen kan worden ingezet, bijvoorbeeld kort voor de bloei. De adviesdosering is 10 tot 20 kg/ha boomgaard op de zwartstrook, afhankelijk van de mate van ijzergebrek.
Hortispoor IJzer Duo, voorheen bekend als Fervent Duathlon, is een combinatie van HBED en EDDHA. Deze combineert dus de voordelen van beide chelaten: een snelle aanvangswerking, maar ook een lange duurwerking! We adviseren hier 10 – 15 kg/ha boomgaard, op de zwartstrook. De dosering is afhankelijk van de mate van ijzergebrek.
EDDHSA-chelaat
Hortispoor IJzer EDDHSA bevat ijzer geformuleerd als EDDHSA-chelaat. De eigenschappen van dit chelaat zijn vergelijkbaar met het EDDHA-chelaat. Dus een snelle aanvangswerking maar een wat kortere duurwerking. Door de vloeibare formulering is hier gemakkelijk mee te werken. Deze ijzermeststof is daarom geschikt voor fertigatie.
Tabel 1 geeft een overzicht van ijzermeststoffen geschikt voor in de fruitteelt. Naast de indeling in HBED of EDDHA vorm, is het ortho-ortho een maat voor de kwaliteit van de ijzermeststof. Ortho-ortho geeft aan dat het chelaat volledig gesloten is om het Fe-ion, en dat het stabiele verbinding is. Een ortho-para chelaat is niet volledig gesloten om het Fe-ion en daardoor minder stabiel. Een hoog ortho-ortho gehalte is een kwalitatief betere Fe-meststof.
Tabel 1. Overzicht Fe-meststoffen
| Product | Vorm | Chelaat | Ortho-ortho | per/ha | |
| Hortispoor IJzer HBED 3% | vloeibaar | HBED 3% | 3% | 15 | ltr |
| Bolikel XP | poeder | HBED 6% | 6% | 10 | kg |
| Hortispoor IJzer Duo 6,6% | poeder | HBED 4,2% + EDDHA 2,4% | 6,10% | 10 | kg |
| Hortispoor IJzer EDDHSA 3% | vloeibaar | EDDHSA 3% | 1,50% | 30 | ltr |
| Hortispoor IJzer EDDHA 6% | poeder | EDDHA 6% | 4% | 15 | kg |
Hoe kan ik ijzer het beste toedienen?
De meest gebruikte variant is de toepassing met de onkruidspuit op de zwartstrook. UV straling zorgt voor afbraak van ijzerchelaat. Om dit zoveel mogelijk te beperken is het verstandig om de toepassing met de onkruidspuit uit te voeren op een vochtige bodem, voor een lichte regenbui. Hierdoor kan het ijzerchelaat optimaal door de wortels worden opgenomen. Voorkom toepassing voor een zware regen.
Daarnaast kan ijzer ook prima via fertigatie worden toegediend. Het voordeel hiervan is dat de gift kan worden opgesplitst. Naast de bodemtoepassing in het vroege voorjaar, kan dan later in het groeiseizoen ook nog extra ijzer worden meegegeven. Als u later in het seizoen een aanvullende bemesting via fertigatie gaat toepassen, gaat de voorkeur wel uit naar de wat sneller werkende formuleringen. De Hortispoor IJzer EDDHA en de Hortispoor IJzer EDDHSA zijn hiervoor dan het meest geschikt. De laatste heeft hierbij het voordeel van een vloeibare formulering.
Wat is het nut van humuszuren?
Om een maximale benutting van de ijzergift te krijgen, raden wij aan een humuszuur toe te voegen. Hierdoor verbetert de effectiviteit van de ijzerbemesting. Daarnaast zorgt dit humuszuur er voor dat een deel van het ijzer wat van nature in de bodem zit, maar niet opneembaar is voor het gewas, wel opneembaar wordt voor de boom. In diverse onderzoeken zijn deze effecten aangetoond.
Stimusoil Blackjak bevat humus-fulvine zuren. Het toevoegen aan de ijzerbemesting heeft zijn meerwaarde ruimschoots aangetoond. Naast het vasthouden en vrijmaken van ijzer uit de bodem, heeft dit product ook een effect op het beschikbaar maken van andere belangrijke elementen. Uit verschillende proeven en praktijkervaringen, is naar voren gekomen dat met inzet van Stimusoil Blackjak een positief effect wordt behaald op het verhogen van de verschillende voedingselementen in blad en vrucht. Meer info via https://stimuline.nl/product/stimusoil-blackjak/
De voordelen van Stimusoil Blackjak:
Ons advies om Stimusoil Blackjak toe te voegen aan de ijzerbemesting in een dosering van 2,50 ltr/ha boomgaard, toegepast met de onkruidspuit op de zwartstrook.
Samenvatting Fe-bemesting
Het advies voor de ijzerbemesting bij peer is bij een vroege toepassing in maart een HBED-Fe meststof, bijvoorbeeld Bolikel XP in 10 kg per ha. Bij een toepassing rond de bloei in april is ons advies een EDDHA Fe-meststof. Voeg altijd een humuszuur toe, bijvoorbeeld Blackjak in 2,50 ltr/ha.
Met fertigatie kunt u later in het seizoen nog ijzer toevoegen. Neem dan een vloeibare Fe-chelaat, Hortispoor IJzer EDDHSA 3%.
Bovenstaande adviezen zijn gebaseerd op de actuele praktijksituatie en de op dit moment ter beschikking staande kennis. Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit bericht mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
