“We zijn er blij mee wanneer de sector onze ideeën overneemt”
Afgelopen jaar experimenteerde Van der Avoird Trayplant met de vloeibare kalisalpeter gemaakt met het Greenswitch® proces. Over het bedrijf en de eerste ervaringen met deze uit organische mest geworven vloeibare meststof, praten Peter van Hulten en Jurgen Blom van Trayplant met Wim Voogt van Handelsonderneming Klep, handelspartner van Van Iperen. Jurgen: “Het GreenSwitch® product, gebaseerd op Pure Green Agriculture-technologie, past perfect in onze bedrijfsfilosofie.”
Duurzaamheid staat hoog in het vaandel bij Trayplant. Het dak van de loods ligt vol met zonnepanelen en ook in het waterbassin zijn ze terug te vinden. Peter: “De koeling van de panelen op het water zorgt voor tien procent meer opbrengst. Je verliest minder water door verdamping, terwijl de kwaliteit van het water beter blijft.” Het verwarmen en koelen van de kas gebeurt door een water-koudeopslag (WKO), gekoppeld aan een warmtepomp. Een duurzame en zuinige energiebron. “Door overtollige warmte en koude op te slaan in de bodem kun je dat, op het moment dat je het nodig hebt, hergebruiken om te koelen of te verwarmen.”
AARDBEIEN- EN FRAMBOZENPLANTEN
In 2002 begon Peter van der Avoird met de kwekerij in het Brabantse Molenschot: het opkweken van aardbeien- en frambozenplanten. Als adviseur bij DLV (het huidige Delphy) had hij het idee opgedaan om frambozen op een andere manier te vermeerderen. Niet meer via wortels, maar door te stekken in een tray. Dat lukte. Dat maakte het stekken een stuk sneller en minder arbeidsintensief. Inmiddels levert het bedrijf ruim 25 miljoen frambozenplantjes per jaar aan zo’n beetje alle frambozenkwekers in Europa en Noord-Afrika. Peter: “We maken planten voor heel veel raseigenaren. Daarbij kijken we per ras naar de sterkste
lijnen. Een lijn moet zonder chemie in stand kunnen blijven. Is dat niet het geval, dan valt die lijn af en gaan we er niet mee verder. We hebben sterke rassen nodig die we duurzaam kunnen telen”.
Het bedrijf is ruim zestig hectare groot, verdeeld over meerdere locaties, telt 130 fte aan arbeidskrachten, waarvan 53 vast. “We zijn in twintig jaar tijd enorm gegroeid. Daarbij kijken we niet zozeer naar het aantal hectare, maar veel meer naar het aantal plantjes per vierkante meter. Meer planten met minder impact. Dat is voor ons belangrijk: zo duurzaam mogelijk telen met oog en hart voor mens en natuur.”
OPEN HOUDING
Kenmerkend voor de onderneming is de open houding. “Als je veel geeft, krijg je ook veel terug. Wij lopen voorop, maar we delen onze kennis en ervaring graag. Dat doen we niet alleen met onze klanten, maar ook met onze toeleveranciers en branchegenoten. We zijn innovatief binnen ons eigen bedrijf, maar we vinden dat we die rol ook hebben naar de sector toe. We zien dan ook dat veel branchegenoten onze ideeën overnemen. Daar zijn we blij mee, want dat zorgt ervoor dat er verandering komt in de hele keten. Ondertussen blijven we ons verder ontwikkelen. Ook dat zit in ons DNA. We zijn continu bezig om onszelf te verbeteren. Dat doen we vooral door mensen de ruimte te geven om mee te denken en verantwoordelijkheid te nemen. We zijn een lerend bedrijf en daarmee tevens een innovatief bedrijf.”
De laatste innovatie bij Trayplant is de zogenaamde meerlagenteelt. Een volledig geautomatiseerd systeem van vier boven elkaar gelegen lagen, bestaande uit beweegbare teelttafels die belicht worden door energiezuinige LED-lampen. Peter: “Op een kleine oppervlakte behalen we op deze manier een hoog rendement. Tegelijkertijd is het ook een oplossing voor het nijpend tekort aan voldoende arbeidskrachten en het landgebruik wordt aanzienlijk gereduceerd waardoor er weer meer ruimte is voor natuur.”
JAARROND TELEN
Daarnaast zijn er plannen om het hele jaar door verse aardbeienplanten te gaan leveren. Jurgen: “Nu oogsten we in juli de stekjes van de moederplanten. Die gaan in tray’s op het buitenveld. In december gaan ze de koelcel in om ze in augustus het jaar daarop te leveren. Van augustus tot december oogst de kweker ongeveer vijf kilo aardbeien per vierkante meter. Vanaf december gaat de plant weer bloemen aanmaken om dan vanaf maart tot en met mei nog eens zo’n tien kilo per vierkante meter te leveren. Dat is dus een lange doorlooptijd, waarbij ook veel energie wordt gebruikt om de planten te bewaren in de koelcel. Daarnaast heeft de teler twee periodes die heel druk zijn en veel arbeid vragen. In die periodes levert iedereen aardbeien, dus zijn de prijzen waarschijnlijk ook niet hoog. Veel nadelen dus.
“Gaan we jonge planten in de kas opkweken, dan hebben we daar maar zes weken voor nodig. Dat betekent dat je meteen daarna al fruit produceert. Drie keer per jaar neem je nieuwe planten af. Dat betekent extra kosten, maar ook een verdrievoudiging van je opbrengst. Daarnaast kan de teler het hele jaar aardbeien leveren, is de arbeidsvraag vlak en besparen we flink wat energie als er op een goede manier wordt verwarmd en gekoeld. De sector is hier nog niet klaar voor, maar we verwachten wel dat dit gaat komen. Daar werken wij in ieder geval naartoe.”
ANDERS DENKEN
Dat het middelenpakket de afgelopen jaren steeds smaller is geworden, deert ze bij Trayplant niet. Peter: “Die ontwikkeling zorgt ervoor dat de transitie naar een duurzame manier van telen alleen maar wordt versneld. En dat is wat wij graag zien gebeuren. Je moet zorgen voor een gezonde bodem, de juiste rassen selecteren en gebruikmaken van groene middelen en biostimulanten. Het is belangrijk dat we op een andere
manier gaan denken. Veel meer preventief. Weerbare planten telen, zodat je minder of helemaal geen middelen nodig hebt, omdat je planten vitaal en gezond zijn.”
SAMEN VOOR EEN DUURZAME TEELT
De relatie met Handelsonderneming Klep is hecht. Wim: “Ik kom hier al zolang als het bedrijf bestaat. Gemiddeld genomen ben ik een halve dag per 14 dagen voor dit bedrijf actief. Toen ik voor het eerst van Greenswitch® hoorde en op uitnodiging van Van Iperen een bezoek bracht aan de fabriek in Hardenberg, dacht ik meteen: ‘dat is iets voor Trayplant!’ Ik heb op de terugweg vanuit de auto Jurgen gebeld.” En dat bleek de juiste inschatting. Jurgen: “Het concept past naadloos binnen onze visie op duurzaam telen. We hebben eerder geëxperimenteerd met organische meststoffen, maar dat zorgde al snel voor verstoppingen in het druppelsysteem. Bij Greenswitch® produceren ze uit drijfmest een vloeibare en heldere duurzame nitraatmeststof. Het proces is gebaseerd op Pure Green Agriculture-technologie. En dat werkt net zo goed als de chemisch geproduceerde variant.”
Jurgen: “We hebben dit nu een jaar gebruikt in de teelt van long canes, frambozenplanten die binnen 3 maanden fruit geven. Samen met Wim hebben we daar het bemestingsschema voor gemaakt in ‘Mijn Bemesting’ (het rekenprogramma van Van Iperen dat recepten maakt voor de juiste voeding voor het gewas). Die proef is geslaagd. Hier willen we graag mee door. Het mooie is dat dit product zonder aardgas wordt geproduceerd. Het is een gewone minerale meststof, maar dan uit organische mest. Voor de productie van kunstmest is veel energie nodig en dat is hierbij dus niet het geval. Dat past perfect in ons streven naar een
duurzame teelt.”
