U bent hier: Home >
Een organische stofbalans is een goede manier om inzicht te krijgen in hoeveel organische stof er in een jaar de bodem in komt en hoeveel er in een jaar wordt afgebroken. Met andere woorden: is er een netto opbouw of afname van organische stofgehalte? De organische stofbalans is in wezen een simpele rekensom:
Een balans van 0 betekent dat de aanvoer en afbraak even groot zijn. Er is geen toename, maar ook geen afname in bodemorganische stofgehalte. Een positieve balans betekent een toename in bodemorganische stofgehalte en een negatieve balans betekent een afname in bodemorganische stofgehalte.
De aanvoer van organische (mest)stof bestaat voornamelijk uit gewasresten, groenbemesters, dierlijke mest en/of compost. Een substantieel deel van de aangevoerde organische stof zal het eerste jaar na toedienen ook weer uit de bodem verdwijnen in de vorm van CO2, het wordt ‘uitgeademd’ door het bodemleven5. Wat na één jaar nog overgebleven is van de toegevoerde organische (mest)stof, wordt effectieve organische stof genoemd.
Ook zal een deel van de organische stof die zich al in de bodem bevond, verdwijnen in de vorm van CO2, omdat organische stof ook na één jaar in de bodem steeds verder blijft afbreken. De afbraak van organische stof in de bodem is afhankelijk van veel factoren zoals de kwaliteit van de organische stof, grondsoort, grondbewerking, het weer etc. Gemiddeld wordt gerekend met een afname van 2% van de totale hoeveelheid bodemorganische stof. Maar in werkelijkheid kan het variëren tussen de 1,5 en 5%, afhankelijk van factoren zoals temperatuur, vocht, grondsoort en grondbewerking.
Voor het opstellen van een organische stofbalans zijn een aantal gegevens en berekeningen nodig. Bijvoorbeeld het huidige organische stofgehalte in de bodem (omgerekend van % naar kg/ha), de hoeveelheid gewasresten en hun afbraaksnelheid, de afbraaksnelheid van de toegevoerde organische (mest)stof, etc. Dit is behoorlijk ingewikkeld, maar gelukkig zijn er hulpmiddelen beschikbaar voor het opstellen van een organische stof balans, waarbij u zelf alleen een aantal details over de teelt hoeft in te voeren. Uw Van Iperen adviseur kan met behulp van het Van Iperen bemestingsprogramma een organische stofbalans voor u berekenen.
Door een organische stofbalans op te stellen krijgt u een goed beeld welke bronnen van aanvoer er in uw bedrijfsvoering zitten. Komt de balans negatief uit? Kijk dan waar verbeteringen aangebracht kunnen worden om de balans positief te maken. Houd er rekening mee dat de balans een grove schatting is. Er is nog niet genoeg kennis beschikbaar om met grote zekerheid te zeggen wat de afbraaksnelheden van organische stof in verschillende bodems en bouwplannen zijn. Hoewel een neutrale balans (van 0) theoretisch voldoende is om een afname van bodemorganische stof te voorkomen, is het aan te raden om te streven naar een positieve balans.
