09 februari 2021

Bodemleven

Bodemleven heeft een grote invloed op zowel de chemische als de fysische conditie van de bodem. Een gezonde bodem vormt een belangrijke basis voor een succesvolle teelt. De invloed van het bodemleven hierop wordt in de praktijk nog regelmatig onderschat. Om het belang van bodemleven meer onder de aandacht te brengen is vanuit Van Iperen de Bodemlevengids uitgebracht. In dit artikel wordt het belang van het bodemleven in hoofdlijnen kort uiteen gezet. In de Bodemlevengids wordt hier uitgebreider en dieper op ingegaan. Vraag hier onze Bodemlevengids aan.

Soorten bodemleven

Bodemleven is er in vele soorten. Ingedeeld naar lichaamsgrootte zijn dit de Macro-organismen (groter dan 2 mm), de Meso-organismen (ongeveer tussen 0,2 en 2mm) en de micro-organismen (kleiner dan 0,2mm). Enkele voorbeelden uit de verschillende groepen zijn de regenwormen, springstaartjes, aaltjes, schimmels en bacteriën. Als we kijken naar de aaltjes zijn er ongeveer 1.200 soorten bekend waarvan er maar enkele schadelijk zijn voor gewassen. De overige soorten dragen bij aan een goede balans tussen de verschillende soorten en spelen onder andere een rol in het vrijmaken van diverse nutriënten voor het gewas.

Alle organismen die zich in de bodem bevinden, zijn afhankelijk van elkaar of hebben invloed op elkaar. Binnen iedere groep komen vormen voor die schade kunnen geven aan het gewas en vormen die een positieve invloed hebben op het gewas. In een gezonde bodem is er een goede balans tussen de verschillende populaties aan bodemorganismen, dit voorkomt dat bepaalde (schadelijke) soorten de overhand krijgen. Op de analyse-uitslag van een gangbaar bodemmonster wordt, voor wat betreft bodemleven, de verhouding weergegeven tussen schimmels en bacteriën. Dit zegt echter nog niet zoveel over welke schimmels en bacteriën er in de bodem aanwezig zijn. Om hier iets meer inzicht in te krijgen, kunnen er aparte analyses worden uitgevoerd met behulp van speciale DNA-technieken.

Functies van het bodemleven

Zoals eerder aangegeven heeft het bodemleven een grote invloed op zowel de chemische als de fysische gesteldheid van de bodem. Concrete voorbeelden hiervan zijn het positieve effect van de gangen van de regenwormen op de structuur van de bodem en diverse bacteriën die een positieve invloed hebben op de opneembaarheid van verschillende nutriënten. Naast het positieve effect op de structuur van de bodem hebben regenwormen ook een belangrijke functie in de eerste stappen van het afbreken van organische stof.

Organische stof vormt een belangrijke voedingsbron voor het bodemleven. In de Rhizosfeer (rondom wortelpuntjes) leven veel micro-organismen die nutriënten vrij kunnen maken uit de organische stof. Om deze micro-organismen te stimuleren worden in de Rhizosfeer wortelexudaten (o.a. suikers en aminozuren) uitgescheiden als voeding voor dit bodemleven. Een hoge biodiversiteit en een actief bodemleven zijn essentieel voor een ziektewerende bodem. In een ziektewerende bodem kunnen ook ziekteverwekkende organismen aanwezig zijn, maar dit leidt zeker niet altijd tot schade aan het gewas. De populatie van deze ziekteverwekkende organismen wordt klein gehouden door de aanwezigheid van antagonismen en natuurlijke vijanden.

Stimuleren van het bodemleven

Bodemleven kan worden gestimuleerd door aandacht te besteden aan de aanvoer van organische stof. Organische stof met een lage C:N verhouding is gemakkelijk afbreekbaar en geeft het bodemleven een impuls voor een kortere periode. Organische stof met een hogere C:N verhouding (bijvoorbeeld groencompost) is moeilijker verteerbaar en vormt voeding voor het bodemleven voor een langere periode. Daarnaast heeft dit ook een positief effect op het gehalte aan humus in de bodem en de structuur van de bodem.

Door het bodemleven extra te stimuleren ontstaat er een betere omzetting van organische stof en daardoor een efficiëntere humusopbouw en een betere beschikbaarheid van diverse nutriënten. Stimusoil Impact verhoogt niet alleen de opname van calcium maar bevat ook extra voeding voor het bodemleven waardoor (aangevoerde) organische stof beter kan worden benut. In dit artikel kunt u achtergrondinformatie vinden over de toepassing van Stimusoil Impact.

Wanneer een verouderde aanplant wordt vervangen, zijn er vaak wat meer mogelijkheden om aandacht te besteden aan het verbeteren van de bodemconditie. Dit kan bijvoorbeeld doormiddel van het inwerken van organische mest tijdens de grondbewerking voordat de nieuwe aanplant wordt gerealiseerd. De soort organische mest kan hierbij worden afgestemd op de behoeftes van het specifieke perceel. Daarnaast kan door middel van specifieke plantgantbehandelingen ook extra aandacht worden besteed een het verbeteren van de structuur en/of het bodemleven voor een optimale start van de nieuwe aanplant. Onze fruitteeltspecialisten helpen u graag met een advies op maat.

Bovenstaande adviezen zijn gebaseerd op de actuele praktijksituatie en de op dit moment ter beschikking staande kennis. Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit bericht mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.